Tally Course Part 12 - Taxation – GST & TDS In Tally (Full Detail)

 

Taxation – GST & TDS In Tally (Full Detail)

व्यवसायामध्ये Taxation म्हणजे सरकारला कायद्याप्रमाणे भरावा लागणारा टॅक्स. भारतात टॅक्सेशनमध्ये प्रामुख्याने दोन प्रकार येतात:

Tax Type	Full Form	Meaning
GST	Goods and Services Tax	वस्तू व सेवा पुरवण्यावर लागणारा टॅक्स
TDS	Tax Deducted at Source	पेमेंट करताना स्त्रोतावर वजा केला जाणारा टॅक्स

 

🔷 1. GST (Goods and Services Tax)

GST हा भारतातील एक अप्रत्यक्ष कर असून वस्तू व सेवा विक्री किंवा खरेदी करताना आकारला जातो.
GST प्रणाली Destination-Based Taxation System आहे — वस्तू/सेवा जिथे वापरल्या जातात तिथे टॅक्स भरला जातो.

📌 GST चे मुख्य प्रकार

GST Type	लागू ठिकाण	कोणी भरतो
CGST	एकाच राज्यातील व्यवहार	Central Government
SGST	एकाच राज्यातील व्यवहार	State Government
IGST	आंतरराज्य व्यवहार (interstate)	Central Government

📌 GST Rates (सामान्य)

Rate	वापर
0%	Books, Food grain
5%	Essentials
12%	Goods & services
18%	Majority services & goods
28%	Luxury items

📌 GST Input & Output Meaning

Type	लागतो कधी	अर्थ
Output GST	Sales वर	ग्राहकाकडून मिळणारा GST
Input GST	Purchase वर	पुरवठादाराला दिलेला GST

Final GST Payable Formula:
➡ Output GST – Input GST = GST Payable / Refund

 

🔷 2. TDS (Tax Deducted at Source)

TDS म्हणजे पेमेंट करताना स्त्रोतावर टॅक्स वजा करणे.
कंत्राटदार, प्रोफेशनल, भाडे, कमिशन इत्यादी पेमेंटवर TDS लागू होतो.

📌 TDS चे उद्दिष्ट

✔ सरकारला टॅक्स वेळेवर मिळावा
✔ टॅक्स चोरी रोखणे
✔ वर्षाअखेरीस मोठा टॅक्स भार कमी करणे

📌 TDS ची सामान्य रेट्स

Payment Type	Section	TDS Rate
Professional Fees	194J	10%
Contractor	194C	1%/2%
Rent (Property)	194I	10%
Commission/Brokerage	194H	5%

📌 पेमेंट कधी आणि कोणी करते?

काम	जबाबदार
TDS deduct करणे	पेमेंट करणारी संस्था
Government ला जमा करणे	Deductor (ज्याने TDS वजा केला)
TDS Certificate मिळवणे	Deductee (ज्याचा टॅक्स वजा झाला)

📌 TDS Return Filing Due Date

Quarter	Due Date
April – June	31 July
July – Sept	31 October
Oct – Dec	31 January
Jan – March	31 May

 

🔷 GST आणि TDS मधील फरक

Point	GST	TDS
लागू	Goods & Services वर	Payments वर
भरतो	Customer	Payment करणारा
उद्देश	Revenue Generation	Tax चोरी रोखणे
Return	GSTR	TDS Return
Credit	ITC Available	Refund / Adjust

 

🔷 GST & TDS का महत्वाचे आहेत?

फायदा
बिझनेस लीगल राहतो
Penalty, Interest, Notice पासून बचाव
बिझनेसचा Goodwill वाढतो
सप्लाय चेन व्यवस्थित चालते
सरकारी नियमांचे पालन होते

 

🔷 बिझनेस मध्ये GST आणि TDS कधी आवश्यक?

परिस्थिती	आवश्यक
वस्तू/सेवा विक्री	GST
वस्तू/सेवा खरेदी	GST
Supplier चे बिल प्राप्त	GST
Contractor / Professionals ला पेमेंट	TDS
Rent, Commission पेमेंट	TDS

 

🔷 चुका झाल्यास परिणाम

करायची चूक	परिणाम
GST Return न भरल्यास	Interest + Penalty
TDS Deduct न केल्यास	100% Disallowance
TDS deposit उशीर	1.5% per month interest
GST mismatch	ITC Reject

 

🔷 Final Conclusion

GST आणि TDS दोन्ही बिझनेससाठी महत्त्वाचे आहेत. GST वस्तू व सेवा विक्रीवर लागू होतो तर TDS पेमेंट करताना वजा केला जातो. दोन्ही टॅक्स व्यवस्थित भरल्याने व्यवसाय कायदेशीर, पारदर्शक व विश्वासार्ह राहतो.

✔ GST → Output – Input = Payable / Refund
✔ TDS → Payment करताना deduct → Government ला जमा → Return Filing